មនុស្សចាស់ និងអ្នកដែលមានបញ្ហាសុខភាពជាអ្នកដែលងាយរងផលប៉ះពាល់ដោយសារកូវីដ ១៩ ជាពិសេសសអ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសសម្ពាធឈាម និងបញ្ហាផ្លូវដង្ហើម។

អង្គការសុខភាពពិភពលោក រួមទាំងអាជ្ញាធរសុខភាពនៅទូទាំងពិភពលោកបាននិងកំពុងព្រួយបារម្ភខ្លាំងចំពោះសុខភាពអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ខណៈដែលករណីកូវីដ ១៩ បានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ព្រោះវីរុសនឹងវិវត្តខ្លួនយ៉ាងងាយនៅពេលចូលទៅក្នុងខ្លួនអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ពិសេសនៅពេលដែលកម្រិតជាស្ករក្នុងឈាមមានការឡើងចុះ។

ហេតុផលសំខាន់ពីរធំៗ ដែលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមានការប្រឈមនឹងបញ្ហានោះគឺ៖

ទី១៖ ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់អ្នកជំងឺមានការថយចុះខ្លាំង គ្មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្រឆាំងតទល់ជាមួយវីរុស ខុសពីអ្នកដែលមានសុខភាពល្អ ហើយវាក៏ទំនងជាប្រើពេលយូរដើម្បីអាចឲ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំត្រលប់មកសភាពធម្មតាវិញ។

ទី២៖ វីរុសវិវត្តិខ្លួន និងរីកដុះដាលលឿនក្នុងបរិយាកាស (សំដៅដល់រាងកាយ) ដែលមានជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់។

ទាំងនេះជាការលើកឡើងពី National Diabetes Association អង្គការសុខភាពពិភពលោក អាជ្ញាធរសុខភាពនិងប្រភពមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងវេជ្ជសាស្រ្ត។

១) តើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីការពារខ្លួនពីកូវីដ ១៩?

• លាងសម្អាតដៃឲ្យបានទៀងទាត់
• កុំព្យាយាមប៉ះមុខរបស់អ្នកដោយដៃកខ្វក់នៅមិនទាន់បានសម្អាត
• រឿងសម្ងាត់របស់ព្រះដែលងាយនឹងប៉ះពាល់ជាប្រចាំ
• ហាមប្រើឡូកឡំគ្នានៅសម្ភារៈមួយចំនួនដូចជាកន្សែងជូតខ្លួន ចាន កែវទឹក និងចែករំលែកអាហារជាមួយអ្នកដទៃជាដើម
• នៅពេលដែលអ្នកក្អកឬកណ្ដាស់ ព្យាយាមខ្ទប់មាត់និងច្រមុះដោយកន្សែងឬក្រដាសជូតមាត់ ឬអ្នកអាចប្រើដៃដើម្បីខ្ទប់មុខរួចលាងសម្អាតឲ្យបានភ្លាមៗ
• ព្យាយាមនៅឲ្យឆ្ងាយពីអ្នកដែលមានអាការៈក្អក កណ្ដាស់ រឿងក្តៅខ្លួន
• ព្យាយាមនៅកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតដើម្បីការពារខ្លួន ជាពិសេសគឺនៅផ្ទះ ប្រសិនបើគ្មានការចាំបាច់ត្រូវចេញទៅក្រៅ
• ត្រូវឧស្សាហ៍ត្រួតពិនិត្យកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នកឱ្យបានជាប្រចាំ
• ចៀសវាងទទួលទានអាហារដែលធ្វើឲ្យជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងខ្ពស់ អ្នកអាចបណ្ដាលឱ្យអ្នកងាយទទួលរងជំងឺ
• បើអ្នកមានករណីឬរោគសញ្ញាទាក់ទងទៅនឹងផ្តាសាយដូចជា ក្អក កណ្ដាស់ ឬសំបោរពិបាកដកដង្ហើម ត្រូវធ្វើការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញសុខភាពជាងការប្រើថ្នាំដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា
• ការបញ្ជាក់ពីក្រុមគ្រូពេទ្យថា វីរុសកូវីដ ១៩ មានការវិវត្តខ្លួនក្នុងករណីដែលអ្នកជំងឺមានកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្ពស់ ដូច្នេះត្រូវប្រាកដថាអ្នកទទួលទានទឹកបានគ្រប់គ្រាន់ រួមជាមួយការធ្វើលំហាត់ប្រាណបានទៀងទាត់
• ទទួលទានអាហារដែលមានប្រយោជន៍ដល់សុខភាព
• ជៀសវាងការធ្វើការ ឬបញ្ចេញកម្លាំងហួសពីសមត្ថភាព ទាំងនេះអាចបណ្ដាលឱ្យឱ្យអ្នកមានបញ្ហាសុខភាពដូចជាការឈឺសាច់ដុំ និងទទួលទានដំណេកមិនគ្រប់គ្រាន់ជាដើម

២) ប្រភេទអាហារដែលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរទទួលទាន ដើម្បីការពារខ្លួនពីការងារចម្លងកូវីដ ១៩

• ទទួលទានអាហារដែលមានសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ ហើយក៏ជាអាហារដែលមានជាតិអាមីដុងទាប
• ល្អបំផុតនៅពេលដែលអ្នកទទួលទានត្រីឱ្យបានច្រើន (ធ្វើការកម្រិតចិត្តសាច់ លីពីតដែលមាននៅក្នុងស៊ុត) សណ្ដែកដែលជាប្រូតេអ៊ីនល្អសម្រាប់រាងកាយ
• អ្នកគួរតែទទួលទានបន្លែផ្លែឈើឱ្យបានច្រើន តែជាវាលផ្លែឈើដែលមានជាតិផ្អែមខ្លាំង
• អ្នក​គួរ​ទទួល​ទាន​ទឹក​ដោះ​គោ​សម្រាប់​អ្នក​ជំងឺ​ទឹក​នោម​ផ្អែម​
• ជៀសវាងអាហារស្រាប់ ឬពពួកអាហារបំពង មានជាតិខ្លាញ់ច្រើន
• ធ្វើការកម្រិតជាតិស្ករដែលមាននៅក្នុងអាហារ សារធាតុកាបូអ៊ីដ្រាត និងសារធាតុខ្លាញ់ ព្រោះទាំងអស់នេះវាអាចបង្កឲ្យអ្នកងាយនឹងរងនូវបញ្ហាសុខភាព
• បន្លែបៃតងគឺល្អបំផុតសម្រាប់សុខភាព 
• ត្រូវប្រាកដថាអ្នកទទួលទានទឹកបានច្រើនក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីអាចធ្វើការលាងសម្អាតតម្រងនោមឲ្យជ្រះជាតិពុលពីតម្រងនោមបានល្អ ហើយវាក៏ជាផ្នែកមួយជួយកាត់បន្ថយជាតិស្ករនិងកម្រិតគ្លុយកូសដែលផ្ទុកនៅក្នុងតម្រងនោមបានដូចគ្នា៕